Cyprian Chyliński iławianinem jest od kilku lat, wcześniej mieszkał w Gdańsku. Na co dzień, i z pasji i zawodowo, zajmuje się transportem miejskim – przygotowuje analizy i opracowania w tym zakresie. Jak przyznał, także w Iławie temat komunikacji publicznej jest dla niego ważny.

W swoim wystąpieniu mieszkaniec skupił się na realizacji zamierzeń odpowiedzialnej za to zadanie miejskiej spółki, Zakładu Komunikacji Miejskiej – do treści raportu o stanie miasta za 2024 rok w tym zakresie.

ZONSONY CZY... "ZŁOMSONY"?

Rozpoczął od sprawy wdrożenia do eksploatacji dwóch nowych autobusów elektrycznych marki Zonson (które to później nazwał... "Złomsonami"). 

- Jak wiemy, było z nimi wiele problemów – rozpoczął. - To dobrze, że Miasto Iława brnie w kierunku realizacji idei transportu zeroemisyjnego czy niskoemisyjnego, bo dbanie o ekologię jest bardzo słusznym kierunkiem. Niestety, sposób realizacji wymaga komentarza. Te pojazdy przez pewien czas tak naprawdę w ogóle nie jeździły. Zaczęły w końcu się pojawiać na mieście, tylko niestety z dalszych obserwacji nadal wynika, że i tak więcej stoją, niż jeżdżą i ich pojawianie się na mieście jest bardziej symboliczne – tak, żeby do ZKM-u nikt się nie przyczepił.

- Niestety brakuje też transparentności w tym wszystkim – dodał mieszkaniec.

Tutaj chodziło o wniosek o udostępnienie informacji publicznej w zakresie użytkowania nowych autobusów – w jakim zakresie faktycznie się je wykorzystuje do realizacji zadań przewozowych – z jakim zwrócił się do miasta i do ZKM-u. Jak stwierdził, otrzymał odpowiedź zbywającą.

Miastu mieszkaniec zarzucił w tej sprawie także brak planu naprawczego, przemilczanie tematu.

- Mimo zapewnień miasta, że te autobusy jeżdżą, to nadal mało je widać na mieście – powiedział. 

CO Z KURSAMI DO NOWEJ WSI? "ABSURDALNA DECYZJA"

Mieszkaniec odniósł się też do sprawy komunikacji autobusowej pomiędzy Iławą a pobliskimi miejscowościami położonymi już na terenie sąsiedniego samorządu – gminy wiejskiej Iława. Chodziło mu zwłaszcza o Nową Wieś.

- Jak wiemy, od długiego czasu część autobusów dociera tylko do przystanku na ul. Księżnej Dobrawy, co w dużym stopniu [utrudnia] mieszkańcom Nowej Wsi dojazd do Iławy i [powrót]. A przypomnę, że między granicą miasta a przystankiem w Nowej Wsi na pętli jest "całe" 500 metrów. Absurdalna decyzja – ocenił Cyprian Chyliński. - Ucinamy kurs pół kilometra przed realnym celem – to bardzo prosta droga do tego, żeby zniechęcić ludzi. A, jak wiemy, wskaźnik ruchu w Iławie jest bardzo, bardzo wysoki i musimy walczyć z korkami. 

Mieszkaniec stwierdził, że rozumie potrzebę negocjacji z gminą wiejską, aby płaciła odpowiednią stawkę za przewozy, ale w tym przypadku nie jest mowa o dużych odległościach, gdzie generowany deficyt finansowy byłby duży, tylko o bardzo blisko położonej miejscowości, a nie obsługuje się zainteresowanych pasażerów i tym samym nie wykorzystuje potencjału sprzedażowego.

- Mówimy o zaledwie 500 metrach i realnym codziennym popycie, a odmawiamy mieszkańcom dostępu do tego transportu. Niestety ZKM i miasto ponosi konsekwentne straty. Wystarczy, aby 5 pasażerów przejechało [ten odcinek] z normalnym biletem – i kurs się bilansuje. A zainteresowanie jest – tylko trzeba przestać odcinać [ludzi] tą sztuczną granicą. To nie jest problem pieniędzy, tylko problem braku chęci do strategicznego myślenia.

AUTOBUSY JEŻDŻĄ "NA PUSTO", WOŻĄ POWIETRZE?

Ponadto z analizy mieszkańca wynika, że autobusy ZKM realizują bardzo dużo "przejazdów technicznych, czyli na pusto, bez pasażerów". I, jak dodał, z jego spotkania z burmistrzem i prezesem ZKM latem 2024 roku wyciągnął wniosek, że te kilometry są dodawane do liczby realnych przebiegów.

- Jest to efekt źle zaprojektowanego rozkładu jazdy i niewydolnego systemu logistycznego – ocenił mieszkaniec. - Przejazdy techniczne trzeba stosować z głową, w jak najmniejszej ilości, zazwyczaj po prostu na pierwszych kursach dojazdowych i ostatnich zjazdowych. Autobusy jeżdżą po Iławie w horrendalnej ilości "na pusto", żeby dojeżdżać między kursami. Niestety, nie służy to ani pasażerowi ani budżetowi.

"KOMUNIKACYJNA STAGNACJA"

Mieszkaniec krytycznie ocenił też rozkład jazdy. Według niego jest chaotyczny i nieskoordynowany, "oderwany od potrzeb szkół, zakładów pracy czy ogólnego rytmu miasta".

- Oczywiście nie jesteśmy Warszawą. Nie chodzi o to, żeby autobus zaczął jeździć co 5 minut, chodzi o elementarną logistykę. Za te same pieniądze można zrobić wiele znacznie lepszych rzeczy.

Ofertę przewozową Miasta Iławy mieszkaniec porównał do "przeciętnego PKS-u w Bieszczadach". Według niego, w iławskiej spółce panuje niechęć do wprowadzania zmian, co mieszkaniec przypisuje zwłaszcza osobom, które odpowiadają za rozkłady jazdy i "ta postawa zabiła w Iławie jakąkolwiek innowację w komunikacji". Ponadto uwagi pasażerów najczęściej nie są uwzględniane, a jedynie służą za "podkładkę", ocenił mieszkaniec.

- Niestety, to nie jest komunikacyjny rozwój, tylko komunikacyjna stagnacja – kończył swoją wypowiedź.

KOMENTARZE RADNYCH

Chociaż głos mieszkańca był krytyką ZKM, to radni – i ci z koalicji, i ci z opozycji – w dużej części docenili wystąpienie.

Krytycznie, spośród radnych, odniósł się do niego jedynie radny Roman Brzozowski, według którego mieszkaniec przedstawił w gruncie rzeczy jedynie subiektywną ocenę. Radny odniósł też wrażenie, jakby starał się o pracę w ZKM.

Natomiast Anna Pogodowska zgodziła się z Cyprianem Chylińskim z jego wnioskami w zakresie potrzeby dostosowania rozkładu jazdy ZKM do potrzeb mieszkańców – ona również uważa, że jest w tym zakresie sporo do poprawy.

"Ma Pan bardzo dużo energii, pomysłów. Warto wykorzystać ten potencjał" – tak z kolei wypowiedziała się radna Jolanta Michalewska.

Także radna Agata Wacławska wyraziła zainteresowanie wystąpieniem mieszkańca na temat transportu miejskiego. Według niej warto pochylić się na tym tematem. Jednocześnie radna nie chciała, aby to wystąpienie było odebrane jako przytyk w kierunku prezesa spółki Macieja Jaszczuka, który także jest według niej dobrym fachowcem w swojej dziedzinie.

Natomiast radny Michał Młotek zwrócił się do Cypriana Chylińskiego, pytając go o jego stanowisko w sprawie funkcjonowania komunikacji publicznej po zamknięciu odcinka ulicy Lubawskiej na czas przebudowy wiaduktów.

Według niego jest to szansa dla komunikacji publicznej, która może pomóc rozładować korki i stać się w tym wymagającym czasie prawdopodobnego paraliżu komunikacyjnego realną i dobrą alternatywą. Jak dodał, warto jednak zaczekać na szczegóły zmian w organizacji ruchu.

Jak dodał, mieszkańcom warto zapewnić logistyczne rozwiązanie – dojazd w okolice zamkniętego odcinka i następnie przesiadkę do skoordynowanego połączenia po drugiej stronie (ma tam funkcjonować kładka dla pieszych).

ODPOWIEDŹ BURMISTRZA

Do wystąpienia odniósł się też burmistrz.

Odnośnie Zonsonów Dawid Kopaczewski stwierdził:

Dobrze wszyscy wiemy, że ja palcem nie wybieram wykonawcy usługi, który dostarcza nam towar czy produkt za kilka milionów złotych. Wszystkim rządzą przetargi i zamówienia publiczne. Jeżeli firma złożyła najlepszą ofertę, to na dobrą sprawę jesteśmy zmuszeni tak naprawdę wybrać tego oferenta i z nim współpracować – tak też było w przypadku tej firmy. W poprzednich przetargach, jak Państwo wiecie, wygrywały inne firmy, bo mamy ten tabor dosyć zróżnicowany.

Jest to dosyć zaskakujące stanowisko, ponieważ warunki przetargu i specyfikację autobusów określił przecież zamawiający - w tym przypadku sam Urząd Miasta w Iławie.

- Czasami się zdarzają pewne problemy, na które ani ja, ani pan prezes, ani załoga nie mamy wpływu – kontynuował Dawid Kopaczewski. - Wolałbym, żebyśmy zapytali prezesa czy mnie, co udało się naprawić, czy już jest wszystko w porządku, czy mówić o tym, że te autobusy nie jeździły, że były problemy [...]. W tym momencie autobusy są eksploatowane na tyle, na ile pan prezes uzna za stosowne. Służą naszym mieszkańcom i wierzę, że te początkowe problemy przeszły do historii i się więcej nie powtórzą.

Biletomaty, aplikacje, nowe trasy (na osiedlu Piastowskim i Gajerku) i zmiany istniejących, nowe autobusy, wprowadzenie karnetów i rezygnacja z opłat za przewóz wózków – to wymienione przez burmistrza zmiany w ZKM, według niego na plus. Opinię, że w ZKM nic dobrego się nie dzieje, uważa on za "mocno krzywdzącą" – i wskazuje na niewielki, ale jednak wzrost liczby sprzedanych biletów.

"Absurd" z autobusami z biegiem skróconym o 500 metrów? 

- To nie my zrezygnowaliśmy z tych kursów z Dobrawy do Nowej Wsi, tylko zrezygnował z tego pan wójt – zarzucił burmistrz. - Dysponujemy pismem z tabelą z zaznaczonymi kursami, które on będzie opłacał. 

Jednocześnie poinformował, że rozwiązanie z zawracaniem autobusów na ulicy Księżnej Dobrawy zostało wypracowane jeszcze z poprzednim prezesem ZKM Romanem Smolińskim.

Według Dawida Kopaczewskiego miasto może finansować przejazdy ZKM wyłącznie na swoim terenie administracyjnym, a za kursy obejmujące teren innych samorządów one muszą zapłacić właściwe stawki.

Dawid Kopaczewski uważa też, że przejazdy techniczne są realizowane w sposób poprawny, a sposób ich realizacji wynika także z konieczności respektowania przepisów prawa pracy – chodzi tutaj o czas pracy kierowców.

Oferta ZKM niedostosowana do potrzeb szkół czy lokalnych pracodawców? Z tym zarzutem burmistrz też się nie zgadza. Według niego miasto nie może oczekiwać od spółki realizacji dodatkowych kursów, jeśli nie przekazuje na to środków. Dyrektorzy szkół w ostatnim czasie nie sygnalizowali potrzeb dotyczących zmian w rozkładzie, a było to dyskutowane, mówił burmistrz.

Dawid Kopaczewski powiedział też, że na spotkaniu z Cyprianem Chylińskim w sierpniu ubiegłego roku ustalono, że ten miał przygotować swoją propozycję rozkładu jazdy dla jednej wybranej linii i taka propozycja dotąd nie wpłynęła. Dawid Kopaczewski stwierdził, że miała to być "próbka jego wiedzy". Cyprian Chyliński przyznał, że zniechęcił się do tego ze względu na podejście jednej z osób z ZKM, pracującej tam do lat, która według niego blokuje zmiany, a wszelkie próby są "jak gadanie do ściany". Ostatecznie ustalono jednak, że rozmowy będą kontynuowane.

Dziękujemy Czytelnikom, którzy przeczytali nasz artykuł do końca. Czekamy na Wasze opinie w komentarzach. Jak oferta Zakładu Komunikacji Miejskiej w Iławie wygląda Waszym okiem? Napiszcie.

Red. kontakt@infoilawa.pl.